Meerdere hulpverleners zijn uitgerukt voor dit noodgeval. Ook buurtgenoten zijn op het tumult afgekomen. Midden in de groep ligt iemand met het lichaam van een man. Met lippenstift en nagellak. In dameskleding. En hoge hakken. Naast de patiënt zit de buurvrouw. Betrokken en begaan. “Ik snap je hoor, Jan! Ik begrijp je!” Deze goedbedoelde oppepper blijkt een enorme afknapper. Voor Jan tenminste. Hij voelt zich namelijk door helemaal niets en niemand begrepen. Dát is het probleem! Dáárom verdrinkt hij in zijn gevoel van onbegrip en eenzaamheid. Dáárom heeft hij nu zijn eigen gezondheid aangetast. De opmerking van de buurvrouw is een lont in het kruitvat. De knal is de schreeuw. Voor de ambulancezorg kiezen we een korte intro: ‘Meneer, ik denk dat er iets is wat voor u heel moeilijk is. Ik kan dat niet goed begrijpen, maar ik zie wel dat u nu hulp nodig hebt voor uw gezondheid. En dat komen wij u geven!’ Even twijfel ik over de aanspraak, maar onze patiënt reageert niet meer ... Even later zijn we met spoed onderweg naar het ziekenhuis.
Als ambulancepersoneel maak je best bijzondere dingen mee. Veel vergeet je. Dit nog niet. Misschien is dat dan wel weer begrijpelijk. Zelden zag ik iemand die zó wanhopig werd van mensen die denken je te begrijpen. Iemand die zó het leven niet meer kon leven. Ik wíl deze situatie ook niet vergeten. Voor mij was dit een les over iets wat elke keer weer terugkomt in mijn leven. In jouw leven trouwens ook.
Vanwaar die behoefte om te zeggen dat we iemand begrijpen? Volgens het woordenboek is dat zoiets als beseffen, bevatten, gevoelen, doorzien, etc. Kunnen wij dat wel? Natuurlijk, er zijn situaties die deels lijken te passen in jouw voorstellingsvermogen. Bijvoorbeeld omdat je iets meemaakte wat een beetje lijkt op het verhaal van de ander. Dat kan jou -en de ander!- enorm helpen om passend en gevoelvol te reageren. Vaak met daden. Of gebaren. En -mits gepast- met woorden. Liever nog hét Woord. En anders gewoon stil zijn. Wees voorzichtig! Te snel zeggen dat, of doen alsof, je iemand begrijpt is niet van de categorie ‘baat het niet dan schaadt het niet’. Er is zoiets als lijden aan begrijpen. Begrijp je dat? Begrijp jij de gevoelens om van een ander geslacht te zijn dan je lichaam aangeeft? Begrijp jij de liefdesgevoelens naar iemand van hetzelfde geslacht? Begrijp jij de worstelingen van een vader, moeder, broer of zus die dit in hun gezin meemaken?
Écht, voor meeleven hoef je niet alles te begrijpen. Liever niet! Zullen we sowieso stoppen met denken dat we alles en anderen begrijpen? Doe je mee? Beter dan begrijpen is nabij zijn. In denken en doen. Gewoon er zijn. Ruimte maken in je hart en hoofd voor de ander. En in je gebed! Breng je naaste en alles wat jij niet begrijpt maar bij de Alwetende. De HEERE is genadig en rechtvaardig, en onze God is ontfermende. Hij begrijpt alles! Onbegrijpelijk!
André Oudenaarden