Je stelt een heel begrijpelijke, maar moeilijke vraag. De Heere Jezus vertelt ons over de rijke man, die vanuit de hel in de verte Lazarus ziet, in de schoot van Abraham (Luk. 16: 19-31). Een bijzonder beeld, maar wat zegt het over de werkelijkheid van de hemel en van de hel? De Kanttekenaren hebben een nuchter antwoord. Ze stellen dat we dit niet letterlijk moeten nemen, “want de ziel een geestelijk wezen zijnde, heeft noch oog, noch tong, noch vinger; maar bij gelijkenis, om daarmee uit te drukken zo[wel] de grootheid der pijnen in de hel, als de onveranderlijkheid van de staat der zielen na dit leven, zo in de hemel, als in de hel zijnde”.
De hel is een Bijbelse realiteit, die we onder ogen moeten zien. Als het om de hel gaat, maakt de Bijbel meer gebruik van beelden, dan van exacte feiten. Denk aan het vuur – als beeld van de toorn van God. Denk aan de buitenste duisternis – als beeld van het verlaten zijn van God en van Zijn kinderen. Mensen zullen er totaal eenzaam zijn. De hel zal een ontzaglijke plaats zijn, waar elke vorm van liefde en genegenheid ontbreekt. Er zal dus zeker geen hartelijke herkenning van vrienden en familie zijn, zoals we die hier kennen. Hooguit zullen mensen elkaar verwijten dat ze niet of onvoldoende zijn gewaarschuwd. Verder moeten we maar niet gaan filosoferen of er onderlinge herkenning zal zijn. Ik vind het eigenlijk ook te afschuwelijk om over na te denken. Als het al zo is, dan zal het de ellende alleen maar verzwaren. De openbaring van de eeuwige straf in de Bijbel is bedoeld om je te bewegen tot het geloof in Christus (2 Kor. 5: 11).
Samen eeuwig dienen
Over herkenning in de hemel valt gelukkig meer te zeggen. Als je elkaar liefhebt hier op aarde en je mag samen de Heere Jezus liefhebben, dan is er ook een verlangen om Hem samen eeuwig te dienen in het eeuwige leven. Maar hoe het daar precies zijn zal, weten we niet. De Bijbel licht soms een tipje van de sluier op.
Wilhelmus à Brakel was ervan overtuigd dat bekenden elkaar in de hemel zullen herkennen (Redelijke Godsdienst, hoofdstuk 70). Hij baseerde dat op de ontmoeting van de discipelen met Mozes en Elia, op de berg der verheerlijking (Matth. 17: 1-8) en op Lukas 16 vers 9, waar de Heere Jezus zegt dat de armen hun weldoeners zullen kennen, als zij ze mogen ontvangen in de eeuwige tabernakelen. Er zal in de hemel een volmaakte gemeenschap met God zijn en met elkaar. Hoe zal dat kunnen als je elkaar niet (her)kent? Gods kinderen zullen op een heerlijke en volmaakte manier met elkaar omgaan, waarbij ze elkaar zullen vertellen over de wegen die de Heere met hen ging. Tot eer van de Drieënige God!
Wonderen van genade
We moeten daarbij niet al te aards denken. ‘Herkennen’ is eigenlijk veel te zwak uitgedrukt. Het kennen van elkaar wordt anders: rijker, dieper, zuiverder en intensiever. Ieder mens wordt daar een ‘leesbare brief’ van Christus voor de ander!
Maar uiteindelijk zal het erom gaan dat ik de Heere Jezus Christus zal kennen zoals Hij is (1 Joh. 3: 2). John Newton (dichter van ‘Amazing grace’) heeft eens geschreven: “Wanneer ik naar de hemel ga, zal ik daar drie wonderen zien. Het eerste wonder zal zijn dat ik daar veel mensen zal zien, die ik daar niet verwacht had. Het tweede wonder zal zijn dat ik daar veel mensen zal missen, die ik daar wel verwacht had. Het derde wonder zal zijn dat ik daar zelf zal zijn”.
Het is mooi dat je je afvraagt of er herkenning zal zijn in de hemel, maar veel belangrijker is dat je zelf straks in de hemelse heerlijkheid zult zijn. Je kunt daar alleen zijn als je nu, in dit leven, vergeving van je zonden ontvangt door het geloof in de Heere Jezus. Dan zal je ook de drie wonderen zien waarover Newton schreef. Wonderen van genade.
Laurens Kroon